به بهانه نزدیک شدن به شروع مسابقات ورزشی المپیک 2020 قرار است در این مطلب نگاهی غیر ورزشی به تاریخچه المپیک، کشورهای میزبان و اتفاقات غیر منتظرهای که در این تورنمنت به وقوع پیوسته است بیندازیم. بازیهای المپیک بزرگترین رویداد ورزشی در جهان است که هر 4 سال یکبار به صورت متمرکز در یک شهر برگزار میشود و در آخرین دوره این مسابقات شهر توکیوی ژاپن میزبان این مسابقات است.
تاریخچه المپیک
نخستین مسابقه المپیک حدود 3000 سال پیش، 776 سال پیش از میلاد مسی در المپیای یونان برگزار شد. المپیا نام شبه جزیرهای در پلوپنزی است که طبق اساطیر یونانی محل زندگی 12 خدای یونانی از جمله زئوس، خدای خدایان بوده است. این مسابقات در یک زمین 192 متری به نام استاد (چیزی که از آن امروزه به عنوان منشا استادیوم یاد میشود ) در هر 4 سال یکبار برگزار میشد. طبق روایات مسابقات المپیک توسط آلکمنه، همسر فانی زئوس و هرکول، فرزند نیمه خدای زئوس و پسر آلکمنه بنیانگذاری شد. این مسابقات به منظور بزرگ داشت خدای آذرخش، زئوس برگزار میشد.
نخستین میزبان المپیک
پس از گذشت سالیان دراز در اواخر قرن 19 باری دیگر مسابقات المپیک احیا شد و به شکل امروزی خود درآمد. در سال 1896 مسابقات امروزی المپیک در شهر آتنِ یونان با حضور 280 شرکت کننده از 13 کشور مختلف و در قالب 43 رقابت مختلف برگزار شد. از سال 1924 نیز مسابقات المپیک به دو دسته مسابقات المپیک تابستانی و زمستانی تقسیم شد که هر کدام به صورت جدا گانه هر دو سال یکبار شکل میگرفتند.
المپیک تابستانی و زمستانی
همانطور که میدانید و در ابتدای متن نیز اشاره شد بازیهای المپیک به صورت 4 ساله بوده و به طور متمرکز در یک کشور برگزار میشود. البته این موضوع را نیز باید در نظر بگیرید که المپیاد ورزشی به دو دسته بازیهای المپیک تابستانی و بازیهای المپیک زمستانی تقسیم میشوند. به طور خلاصه شاخههایی از ورزش که به در برف یا روی یخ انجام میشوند در المپیک زمستانی برگزار میشوند و طبق روال 2 سال پس از المپیک تابستانی برگزار میشود. این امکان وجود دارد که میزبان المپیک تابستانی با زمستانی متفاوت باشد و در ادامه مطلب متوجه این موضوع خواهید شد.
تمامی میزبانهای المپیک تابستانی
| شهر میزبان | کشور میزبان | سال برگزاری المپیک تابستانی |
|---|---|---|
| آتن | یونان | 1896 |
| پاریس | فرانسه | 1900 |
| سنت لوئیس | ایالات متحده | 1904 |
| لندن | انگلیس | 1908 |
| استکهلم | سوئد | 1912 |
| برلین | آلمان | 1916 ( لغو مسابقات بنا به جنگ جهانی1) |
| آنتروپ | بلژیک | 1920 |
| پاریس | فرانسه | 1924 |
| آمستردام | هلند | 1928 |
| لس آنجلس | ایالات متحده | 1932 |
| برلین | آلمان | 1936 |
| توکیو | ژاپن | 1940 (لغو مسابقات بنا به جنگ جهانی2) |
| لندن | انگلیس | 1944 (لغو مسابقات بنا به جنگ جهانی2) |
| لندن | انگلیس | 1948 |
| هلسینکی | فنلاند | 1952 |
| ملبورن | استرالیا | 1956 |
| رم | ایتالیا | 1960 |
| توکیو | ژاپن | 1964 |
| مکزیکو سیتی | مکزیک | 1968 |
| مونیخ | آلمان غربی | 1972 |
| مونترال | کانادا | 1976 |
| مسکو | جماهیر شوروی | 1980 |
| لس آنجلس | ایالات متحده | 1984 |
| سئول | کره جنوبی | 1988 |
| بارسلونا | اسپانیا | 1992 |
| آتالنتا | ایالات متحده | 1996 |
| سیدنی | استرالیا | 2000 |
| آتن | یونان | 2004 |
| پکن | چین | 2008 |
| لندن | انگلیس | 2012 |
| ریو دو ژانیرو | برزیل | 2016 |
| توکیو | ژاپن | 2020 (برگزاری با یک سال تاخیر ) |
| پاریس | فرانسه | 2024 (میزبان احتمالی) |
تمامی میزبانهای المپیک زمستانی
| شهر میزبان | کشور میزبان | سال برگزاری المپیک زمستانی |
| شامونی | فرانسه | 1924 |
| سنت مورتیز | سوئیس | 1928 |
| لیک پلاسید | ایالات متحده | 1932 |
| گارمیش پارتنکیرشن | آلمان | 1936 |
| سنت مورتیز | سوئیس | 1948 |
| اسلو | نروژ | 1952 |
| کورتینا ده آمپتزو | ایتالیا | 1956 |
| اسکوا ولی | ایالات متحده | 1960 |
| اینسبروک | اتریش | 1964 |
| گرنوبول | فرانسه | 1968 |
| ساپورو | ایالات متحده | 1972 |
| اینسبروک | اتریش | 1976 |
| لیک پلاسید | ایالات متحده | 1980 |
| سارایوو | بوسنی و هرزگوین | 1984 |
| کالگری | کانادا | 1988 |
| آلبرتویل | فرانسه | 1992 |
| لیلهامبر | نروژ | 1994 |
| ناگانو | ژاپن | 1998 |
| سالت لیک سیتی | ایالات متحده | 2002 |
| تورین | ایتالیا | 2006 |
| ونکوور | کانادا | 2010 |
| سوچی | روسیه | 2014 |
| پیونگ چانگ | کره جنوبی | 2018 |
| پکن | چین | 2022 (میزبان احتمالی) |
اتفاقات غیر منتظره در برگزاری المپیک
در مسابقات المپیک اتفاقات غیر منتظره و گاها عجیب کم نیفتاده است. اما اگر از لحاظ زمانی و میزبانی بخواهیم به آن بپردازیم متوجه چندین موارد استنثا میشویم. باتوجه به این المپیکهای زمستانی و تابستانی در بازههای 4 ساله اتفاق میفتد در سالهای 1940 و 1944 (المپیک تابستانی) و در سالهای 1942 و 1946 (المپیک زمستانی) برگزار نشد که دلیل آن وقوع جنگ جهانی دوم بود. همچنین در سالهای 1992 و 1994 دو المپیک زمستانی مشاهده میکنیم که با فاصله زمانی دو ساله برگزار شده است که علت آن در فرمت جدید المپیاد ورزشی خلاصه میشود. چرا که تا سال 1992 بازیهای المپیک تابستانی و زمستانی در یک سال برگزار میشد که این رویداد با برگزاری المپیک زمستانی 1994 به پایان رسید. موردهای دیگر عدم برگزاری ششمین مسابقات المپیک تابستانی در سال 1916 بود که دلیل جنگ جهانی اول لغو شد و همینطور در المپیک 1956 دو کشور سوئد و استرالیا به صورت مشترک میزبانی المپیک تابستانی را بر عهده داشتند.
آخرین اتفاق غیر منتظره در تاریخ مسابقات المپیک نیز در سال 2020 رقم خورد. طبق انتظارات پس از اتمام المپیک 2016 ریو دو ژانیرو، مانعی برای برگزاری المپیک 2020 توکیو دیده نمیشد، اما با شیوع ویروس کرونا برگزاری مهمترین رویداد ورزشی جهان به سال بعد موکول شد و اکنون در تابستان 2021 در انتظار المپیک 2020 هستیم. با وجود تعویق یکساله و گسترش یافتن واکسیناسیون عمومی در بسیاری از کشورها، مسابقات پیش رو تنها با حضور شرکت کنندگان و عوامل مربوطه برگزار خواهد شد و خبری از تماشاگران ژاپنی یا خارجی حتی به صورت محدود نیز نخواهد بود.
