تهران- ایرنا- یک پژوهشگر رسانه گفت: در این برهه از زمان که رهبری حکم جهاد تبیین را صادر فرموده اند باید از موضع تدافعی خارج شویم و به تخاصم رسانه علیه دشمن برخیزیم.
به گزارش حوزه احزاب ایرنا، برنامه این هفته امواج شبهه با حضور سید اسد رجبی، دبیر سرویس اجتماعی خبرگزاری مهر و پژوهشگر رسانه و آزاده عباسی ، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث و پژوهشگر حوزه رسانه رسالت نظام رسانه ای انقلاب اسلامی در مواجه با دیکتاتوری رسانه ای غرب پرداخت که در ادامه این گفتگو را می خوانیم.
آقای رجبی، رویکرد رسانه‌ای غرب در قبال انقلاب اسلامی چگونه است و چرا این امپراطوری بر براندازی انقلاب اسلامی متمرکز شده و به چه دلیل برای این هدف متوسل به جنگ رسانه‌ای شده‌اند؟
برای یافتن دلیل دشمنی امپراطوری غرب و مجتمع رسانه آن با انقلاب اسلامی باید به گذشته و دستاوردهای جمهوری اسلامی برگردیم. بیش از ۴دهه گذشته انقلابی در بخش مهمی از دنیا از نظر اقتصادی و فرهنگی به موفقیت و پیروزی می‌رسد که تمامی معادلات جهان آن زمان را به می‌ریزد. این نظام برخاسته از دموکراسی مردمی و مردم سالاری دینی است.
در گذشته نظام‌هایی بر پایه دموکراسی یا دست کم با پوسته دموکراسی و حکومت‌های دینی وجود داشته است اما ترکیب میان دو نظام یعنی دموکراسی مردم سالارانه دینی یک حکومت نوین بوده است و به طور مشخص تمام محاسبات و برآوردهای غرب درباره استعمار را زیرپا گذاشته است و با تمام اقدامات نظام سلطه مخالفت و نقشه‌های آن‌ها برای چپاول یک ملت را نقش بر آب کرده است، از این رو نظام‌های غربی سر دشمنی را با این جمهوری و نظام نوپا را در پیش گرفتند. نمونه اولیه این دشمنی جنگ ۸ساله بود که بر ملت ایران تحمیل کردند و پس از آن که با وجود صف‌آرایی لشگر بزرگ کفر در برابر ایران پیروز نشدند، اقدام به زیرپا گذاشتن قوانین بین‌المللی و اعمال تحریم‌های فلج کننده کردند اما خوشبختانه در این گام نیز کامیاب نشدند و نظام مقدس جمهوری اسلام توانست بنیه خود را حفظ کند و پیروزی خود را استمرار ببخشد.
در گام سوم آن‌ها به این اصل رسیدند که به زانو درآوردن ملت ایران باید به سمتی حرکت کنند که به نظامات فکری و اعتقادی ملت خدشه وارد و باورهای ملت را دچار تردید کنند.
امروزه همه از این نظر هم فکر هستند که برای سوار شدن بر اندیشه یک ملت و تحمیل کردن عقیده خود بر آنان باید ابتدا نظام باورهای آن ملت را دچار خدشه و اعتقادات اولیه را تخلیه کرد تا بتوان تفکر و باورهای اشتباه را جایگزین کرد.
به عنوان مثال یکی از شعارهای نظام مقدس جمهوری اسلامی، استعمارستیزی و اسنقلال است، به همین دلیل نظام شبهه با امپراطور رسانه‌ای خود به ما می‌گوید مطمئنی در این سال‌ها استقلال داشته‌اید و به این صورت در اذهات عمومی شبهه ایجاد می‌کند و برای آنکه به مردم اثبات کند که نظام جمهوری اسلامی نتوانسته روی پای خود بایستد نمونه‌های اشتباه را با موضوعات درست مخلوط و به خورد اذهان مردم می‌دهد. مثلا یک موضوع کوچک در یک نقطه از کشور را به عنوان یک فساد سیستماتیک و مشتی نمونه از خروار به خورد مخاطب می‌دهد و او را دچار شبهه می‌کند و او درباره وجود عدالت در بخش‌های مختلف کشور دچار تردید و بی‌اعتمادی می‌شود.
خواسته رهبری پیشرو بودن در جهاد تهاجمی است
خانم عباسی، از نظر شما برای مقابله با نظام رسانه‌ای غرب چه رسالتی بر دوش ما است و برای خنثی کردن توطئه‌ها چه باید کرد؟
زمانی که غرب می‌بیند خود واقعی او هویدا می‌شود و مردم از این رویداد آگاه می‌شوند و هویت واقعی‌اش را می‌شناسند، فرهنگی که ما با آن خو گرفته‌ایم و پرورش یافته‌ایم را دچار دگرگونی می‌کنند. در واقع فرهنگ هر جامعه‌ای پر از پیام‌هایی است که از گذشتگان انتقال پیدا کرده یا توسط رسانه‌ها رسیده است. امروزه رسانه‌ها میلیون‌ها ساعت برنامه می‌سازند و در اختیار مردم قرار می‌دهند که همه آن‌ها هدفمند است.
گوشی‌های همراه، رایانه‌ها، اینترنتی که وجود دارد و فضای متاورس ممکن است در آینده شدت پیدا کند، بمباران اطلاعاتی را ایجاد می‌کند. وظیفه ما این است که برای خودمان سد محافظت ایجاد کنیم، به همین دلیل رژیم مصرف رسانه‌ای اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که فضایی که ما آن را به عنوان مجازی می‌شناسیم، حقیقی است و مرز میان حقیقت و مجاز بسیار باریک است و حتی در برخی مواقع می‌توان گفت مرز میان این دو مشخص نیست.
برای آنکه در برابر بمباران اطلاعاتی که بیشتر آن‌ها غیرواقعی و گزینشی است در امان باشیم، در ابتدا باید بر توسعه و رشد سواد رسانه‌ای و ایمن‌سازی افراد در برابر اطلاعات متمرکز شویم. آنچه که در حال حاضر خواست مقام معظم رهبری است، پیشرو بودن، قرار گرفتن در حالت جهاد تهاجمی و خروج از حالت تدافعی است.
میدان جنگ رسانه‌ای توسط دشمن ساخته شده است
آقای رجبی، نبرد رسانه‌ای که هم اکنون علیه انقلاب اسلامی شکل گرفته است در بستر خصومت است که بخشی از آن بر نقاط ضعف و کاستی‌های ما سوار شده است و قسمتی هم بر نقاط قوت ما قرار دارد. به عنوان مثال رسانه‌های غرب حتی از موضوع ساخت واکسن در ایران به عنوان روشی برای حمله استفاده کردند. از نظر شما بستر خصومت‌ورزی غرب چیست و چگونه می‌توان با جهاد تبیین در برابر آن ایستاد؟
زمانی که از جهاد تبیین مدنظر رهبری سخن می‌گوییم باید بدانیم که با دو واژه و مفهوم جهاد و تبیین سر و کار داریم. جهاد دو محتوا را به ما منتقل می‌کند، نخست داشتن جنگ با کسی است که دشمنی دارد و مفهوم دوم که به ذهن متبادر می‌شود این است که خواسته رهبری یک کار ویژه و با تلاش جدی است که با فعالیت‌ها و اقدامات معمولی متفاوت است. تبیین هم به معنای روشنگری و بیان مفاهیم است و اگر بخواهیم آن را به درستی تعریف کنیم باید با ضد آن یعنی پرده‌پوشی، ابهام و حجاب بیان کنیم؛ یعنی همان روشی که امپراطوری رسانه‌های غربی از آن بهره می‌برد. بنابراین جهاد تبیین در گام نخست به معنای جنگ برای روشنگری است و دوم این که این فرآیند یک کار ویژه است یعنی باید از کارهای معمولی که تا امروز صورت می‌گرفته است فاصله بگیریم و به سمت یک کار اساسی و ویژه حرکت کنیم.
هجمه اصلی غرب و امپراطوری رسانه‌ای آن در بستری است که خود غرب ایجاد کرده است یعنی زمین بازی ساخته و پرداخته غرب است، در چنین شرایطی رسانه تاثیرگذاری که بتواند پاسخ شبهات غربی را بدهد نداریم. درواقع این موضوع شبیه این است که دشمن از پیش برای ما میدان مین آماده کرده است تا در فرصت مناسب ما را در آن گرفتار کند و دلیل تاکید و تمرکز رهبری بر این مسئله این است که ایشان به درستی میدان نبرد را درک کرده‌اند.
برای جهاد تبیین باید بر تاریخ شفاهی متمرکز شویم
خانم عباسی، رهبری جهاد تبیین را به جهاد عظیم روزگار ما تشبیه کرده‌اند، از نظر شما چرا در این برهه از زمان، رهبری از این مفهوم استفاده کرده‌اند و رفتار رسانه‌ای برای این مسیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پیشتر ما با تهاجم فرهنگی روبرو بودیم یعنی از آنجایی که قدمت تمدن ایرانی بسیار زیاد است با خرده فرهنگ‌هایی روبرو می‌شدیم که برای ما نبود. به عنوان مثال در فضای مجازی رسوماتی با ما تحمیل شده که برای ما نیست. اما اکنون که رهبری از جهاد تبیین سخن می‌گویند به این دلیل است که با تهاجم شناختی مواجه هستیم یعنی غرب در بستری که خودش فراهم کرده است، راست و دروغ را در هم می‌آمیزد و به مخاطب ارائه می‌دهد. همانگونه که امیرالمومنین (ع) در خطبه ۵۱ نهج البلاغه می‌فرمایند دشمنان برای گمراهی حقیقت و دروغ را با هم مخلوط می‌کنند. در واقع رسانه‌های غربی با نمایش چند حقیقت اعتمادسازی می‌کنند و سپس دروغ، مطالب مورد نظر خود و اهدافشان را به مخاطب ارائه می‌دهند و او می‌پذیرد چرا که به رسانه اطمینان دارد.
در جهاد تبیین همه افراد در برابر رویدادهای ایجاد شده موظف هستند، در واقع در شرایط فعلی با توجه به رخدادهای فضای مجازی، حکم جهاد توسط رهبری صادر شده است و همه افراد باید مانند یک تکلیف شرعی به آن بپردازند. یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه روایت کردن صحیح و تمرکز بر تاریخ شفاهی است، به این صورت که برنامه‌هایی براساس تاریخ شفاهی ساخته شود و مطالب به همانگونه که هست به مردم منتقل شود تا از وارونه‌نمایی حقایق و تصویرسازی نادرست توسط دشمن جلوگیری شود.
از آنجایی که نسبت به یک رویداد زوایای دید متفاوتی وجود دارد، برداشت‌های مختلفی هم ایجاد می‌شود، از این رو باید از فضای مجازی استفاده مطلوب برای انتقال مفاهیم را به عمل آوریم یعنی پیش از آن که دیگران بخواهند مطالب مورد نظر خود را به مخاطب ارائه دهند، ما پیش‌دستی کنیم و آنچه درست و حقیقت است را انتقال دهیم.
در جهاد تبیین باید تهاجمی عمل کرد
آقای رجبی، تا امروز رویه ما در برابر تهاجمات دشمن، دفاع بوده است، در بخش‌هایی موفق و متاسفانه در برخی زمان‌ها ناموفق بوده‌ایم و خسارت‌هایی را پرداخت کرده‌ایم. در چنین شرایطی، دور شدن از موضع دفاعی و تهاجمی شدن که توسط رهبری عنوان شده است به چه معناست و چگونه باید عمل کنیم؟
همانطور که پیشتر عنوان کردم، یکی از معانی که از جهاد برداشت می‌شود جنگیدن با متخاصم و معنای دیگر کار نو و ویژه کردن است. در حال حاضرلازم است که در عرصه تبیین به صورت تهاجمی ورود کنیم و با غرب تخاصم داشته باشیم چرا که دنیای غرب و کفر با ما سرسازگاری ندارد و دائما در تخاصم است و از هیچگونه دشمنی فروگذار نیست.
مقام معظم رهبری هم در فرمایشات خود تاکید کرده‌اند که دیگر بر این دشمن نباید رحم کرد و باید با او وارد تخاصم شد. امروز هم اگر دقیق به مسائل و اتفاقات بنگریم می‌بینیم که با یک دشمن غدار روبرو هستیم و نباید فراموش کنیم این دشمن فقط نمی‌گوید شما در ساخت واکسن ناتوان هستید، این موضوع را القا می‌کند که حکومت شما توانایی مواجهه با کرونا ندارد و بیرون بیا و شورش به پا کن تا حکومتی روی کار بیاید که بتواند کرونا را از بین ببرد و مشکل ناعدالتی و فساد را حل کند.
بنابراین جنگ روانی که امروز دشمن در بستر رسانه آغاز کرده است برای این است که عملیات روانی را به عملیات میدانی تبدیل کند. امروز غرب مشخصا از تمام سیاه نمایی‌ها و نفرت پراکنی‌ها یک هدف را دنبال می‌کند و آن هم ایجاد تشویش، اعتمادزدایی از حکومت، ایجاد فاصله میان حاکمیت و مردم و کشاندن مردم به خیابان هاست. بنابراین ما باید با جریان رسانه‌ای غرب وارد تخاصم شویم و به عنوان پایگاه رسانه‌ای انقلاب، تمام نقاط ضعف غرب را پیدا کنیم، چرا که کوچکترین کاستی‌ها و ناعدالتی‌ها در دورافتاده‌ترین روستاهای کشور توسط غرب برای محتواسازی و جریان‌سازی استفاده می‌شود و با امپریالیسم رسانه‌ای و شبکه به هم پیوسته در تیراژ میلیونی به خورد ملت ایران داده می‌شود.
تولید محتوای درست یک مرحله از جهاد تبیین است
خانم عباسی، براساس سخنان آقای رجبی ما هم باید به صورت متقابل وارد تخاصم شویم اما آنچه که مورد بحث است، چگونگی تخاصم و رویایی متقابل است. اساسا در دنیای امروز چه ابزارهایی برای این تهاجم رسانه‌ای داریم؟
زمانی که صحبت از جهاد تبیین به میان می‌آید، هر شخص موظف است به اندازه خود فعالیت انجام دهد. ما برای تولید خوراک در فضای مجازی و بستری که دشمن ایجاد کرده است، نیازمند تشکیل اتاق‌های فکر هستیم. اگر به محتوای منتشر شده در فضای مجازی توجه بخش اصلی آن‌ها بازنشر است یعنی ما تولید محتوای قابل توجهی نداریم. از این رو باید افراد متخصص در زمینه‌های مختلف در اتاق‌های فکر مشخص حاضر شوند و برنامه و محتوای مناسب و درست تولید کنند.
چه کسی در این میان مسئول تشکیل اتاق فکر و تولد محتواست؟ آیا وزارت ارشاد یا فناوری آطلاعات موظف است یا مسئولیت بر عهده ارگان دیگری است؟
عباسی: زمانی که از جهاد سخن می‌گوییم، منظور یک کار جمعی و ویژه است. یعنی تمام افراد جامعه مسئولند در راه بیان و تحقق آرمان‌ها قدم بردارند و هر شخصی مسئول محتوای درستی تولید کند.
تصور عامه این است که اگر نظارتی بر فضای مجازی وجود داشته باشد ممکن است کسب و کار مردم با مشکل مواجه شود، در حالی که به این موضوع توجه نمی‌شود که بخش زیادی از مشکلات فرهنگی جامعه از فضای مجازی نشات گرفته است. دو راهکار در این رابطه با تولید محتوا وجود دارد، نخست صحیح روایت کردن رخدادهاست یعنی هر شخصی به اندازه توان خود می‌تواند روایت‌های صحیح منتشر کند و دوم اینکه، نقاط ضعف طرف مقابل هم مطرح شود یعنی باید به درستی و روشنی تبیین شود که آنچه در خارج از مرزهای ایران است مدینه فاضله نیست.
برنامه امواج شبهه که گفت و گوی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی رسانه‌های معاند فارسی زبان است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه به روی آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳.۵ مگاهرتز می‌رود. و در این قسمت به توطئه انگلیسی علیه زبان فارسی پرداخت.
این برنامه به تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، هماهنگی گیسو جعفرزاده، آیتم‌سازی بی‌بی الهه مصطفوی با کارشناسی و اجرای مصطفی صادقی تقدیم مخاطبان می‌شود.
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است
